ทำไมคนเมืองอยากย้ายไปใช้ชีวิตเรียบง่ายที่ต่างจังหวัด แค่หนีห่างจากความวุ่นวายจริงหรือ ?

เคยรู้สึกแบบนี้ไหม ? เบื่อหน่ายความเป็น ‘เมืองใหญ่’ ถ้าได้ย้ายไปใช้ชีวิตท่ามกลางความเงียบสงบที่ ‘ต่างจังหวัด’ ก็คงจะดี

ไม่ใช่แค่คนไทยในกรุงเทพฯ เท่านั้น ที่มีความคิดอยากย้ายไปอยู่ต่างจังหวัด แต่ผู้คนในเมืองใหญ่ในอีกหลายประเทศทั่วโลก ต่างก็มีความรู้สึกไปในทิศทางเดียวกันว่า เมื่อใช้ชีวิตไปถึงจุดหนึ่ง ทั้งความสะดวกสบายและความเจริญก้าวหน้าในเมืองใหญ่ กลับไม่ใช่สิ่งที่ตอบโจทย์การใช้ชีวิตของพวกเขาอีกต่อไป คนเมืองจำนวนไม่น้อยจึงวางแผนย้ายบ้านไปยังต่างจังหวัดหรือเมืองเล็ก ๆ ที่อยู่ห่างไกลออกไปแทน ด้วยความเชื่อมั่นว่า เป็นการตัดสินใจที่จะทำให้ได้ใช้ชีวิตอย่างมีความสุขมากกว่าเดิม

ความเปลี่ยนแปลงนี้ไม่ใช่ความบังเอิญ แต่เป็นปรากฏการณ์ที่เรียกว่า De-urbanization ซึ่งกำลังเกิดขึ้นกับผู้คนทั่วโลกที่อาศัยอยู่ในเมืองใหญ่ และมีแนวโน้มว่าจะเกิดเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ กลายเป็นคำถามชวนคิดว่า ทำไมคนเมืองอยากย้ายไปใช้ชีวิตเรียบง่ายที่ต่างจังหวัด แค่หนีห่างจากความวุ่นวายจริงหรือ ?

LIVE TO LIFE ชวนทุกคนมาค้นหาคำตอบและคิดทบทวนถึงภาพชีวิตในอนาคตของตัวเองที่แต่ละคนตั้งใจอยากทำให้เป็นจริง โดยเฉพาะคนที่กำลังใช้ชีวิตในเมืองใหญ่ แต่ไม่ได้อยากอาศัยอยู่ไปตลอด เพราะไม่มีอะไรสำคัญมากไปกว่าการทำให้ชีวิตมีความสุขในแบบที่ทุกคนเลือกเองได้

ปรากฏการณ์ De-urbanization คืออะไร ?

เข้าใจเหตุผลที่คนเมืองอยากหนีไปจากเมือง

เพราะ ‘เมืองหลวง’ หรือ ‘มหานคร’ ทั่วโลก อย่างเช่น กรุงเทพฯ ประเทศไทย, กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น, มหานครนิวยอร์ก ประเทศสหรัฐอเมริกา และนครเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน ล้วนแล้วแต่เป็นเมืองใหญ่ที่มีจุดร่วมเดียวกัน คือ มีทุกอย่างเพียบพร้อมมากกว่าเมืองอื่น ๆ ทั้งระบบสาธารณูปโภคที่สมบูรณ์ ขนส่งสาธารณะที่ครอบคลุม และการเข้าถึงบริการต่าง ๆ ได้อย่างครบครันและรวดเร็ว ทำให้คนที่อาศัยอยู่ในเมืองใหญ่สามารถใช้ชีวิตในทุก ๆ ด้านได้อย่างคล่องตัวและราบรื่นมากกว่าเมืองไหน ๆ

ทั้งหมดเป็นผลมาจากกระแส Urbanization หรือการขยายและสร้างความเป็นเมืองที่เกิดขึ้นทั่วโลกหลังยุคปฏิวัติอุตสาหกรรมเป็นต้นมา ซึ่งเปลี่ยนวิถีชีวิตของผู้คนจากที่เคยทุ่มเทแรงกายทำแต่อาชีพเกษตรกรรมและหัตถกรรม สู่การทำงานในรูปแบบของอุตสาหกรรมและบริษัทโดยเน้นใช้ความคิดและประโยชน์จากความสามารถของเครื่องจักรและเทคโนโลยีเป็นสิ่งทุ่นแรง เพื่อยกระดับระบบเศรษฐกิจและความเป็นอยู่คนในประเทศให้มีคุณภาพ

เมื่อเมืองใหญ่เป็นแหล่งรวบรวมงานรายได้สูงที่เปิดกว้างให้ทุกคนมาปักหลักเพื่อไขว่คว้าหาโอกาสที่ดีกว่าและสร้างเนื้อสร้างตัวให้มั่นคง หากมองเฉพาะประเทศไทย แต่ละปีมีคนย้ายถิ่นเข้ามาในพื้นที่กรุงเทพฯ และปริมณฑลจำนวนมาก เนื่องจากจังหวัดเหล่านี้เป็นแหล่งอุตสาหกรรมต่าง ๆ รวมถึงเป็นศูนย์กลางทางธุรกิจ การค้า และสถาบันการศึกษา

สังเกตได้ง่าย ๆ ในช่วงวันหยุดต่อเนื่องเทศกาลปีใหม่ คนทำงานในเมืองใหญ่มักจะกลับภูมิลำเนากันหมด ทำให้กรุงเทพฯ กลายเป็นเมืองเหงา ๆ เพราะมีคนอยู่บางตา ไม่หนาแน่นเหมือนวันธรรมดาที่คนออกมาทำงานและใช้ชีวิตตามปกติ

เมืองใหญ่ในปัจจุบันจึงคลาคล่ำไปด้วยผู้คน ผลที่ตามมานอกจากทำให้เมืองมีความหนาแน่นสูงมากขึ้นอย่างต่อเนื่องจนกลายเป็นเมืองที่มีแต่ความวุ่นวาย ยังทำให้เกิดปรากฏการณ์ De-urbanization ซึ่งเป็นขั้วตรงกันข้ามกับ Urbanization

De-urbanization คือ เทรนด์ไลฟ์สไตล์ที่กำลังเกิดขึ้นกับคนเมือง เมื่อคนเมืองมีความคิดอยากหนีออกไปจากเมืองใหญ่ เพราะเบื่อหน่ายและทนไม่ไหวกับปัญหาที่แก้ไม่ตกจากการพัฒนาเมืองอย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นปัญหาที่เมืองใหญ่ทั่วโลกต้องเผชิญเหมือนกันหมด คือ สภาพความเป็นอยู่ที่แออัด การจราจรที่ติดขัด มลพิษ และเหตุอาชญากรรม รวมถึงความเหลื่อมล้ำทางสังคมและรายได้

ปัญหาเหล่านี้ทำให้คนเมืองไม่มีความสุขกับการใช้ชีวิตในเมืองอีกต่อไป เพราะเมืองใหญ่เหมาะเป็นแค่ที่ทำงานหาเงินอย่างเดียว แต่ไม่เหมาะกับการใช้ชีวิต ด้วยรายจ่ายและค่าครองชีพที่สูงกว่าต่างจังหวัด จึงเริ่มคิดว่าจะเปลี่ยนไลฟ์สไตล์ใหม่ เลือกหนีออกจากเมืองใหญ่แล้วไปอยู่ต่างจังหวัดหรือเมืองอื่น ๆ ของประเทศแทน โดยเฉพาะคนที่เข้าใกล้ช่วงชีวิตบั้นปลายหรือวัยเกษียณ รวมถึงคนที่มีบ้านเกิดอยู่แล้วในจังหวัดอื่น

จากเมืองใหญ่ สู่ต่างจังหวัด

กับชีวิตเรียบง่ายที่อาจไม่ราบรื่นอย่างที่คิด

แม้ว่าเทรนด์ไลฟ์สไตล์ของคนเมืองในปัจจุบันจะเริ่มให้ความสนใจกับปรากฏการณ์ De-urbanization โดยเลือกหันหลังให้กับเมืองใหญ่ แล้วหันหน้าเข้าหาต่างจังหวัดด้วยความเต็มใจ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าทุกคนจะสามารถทำได้ทันที เพราะขึ้นอยู่กับความพร้อมในหลาย ๆ ด้าน ทั้งความพร้อมของด้านร่างกายและจิตใจที่ต้องปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมใหม่ และความพร้อมด้านการเงินที่ต้องแน่ใจว่ามีมากพอสำหรับรองรับทุกค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นเมื่อย้ายไปอยู่ต่างจังหวัด

ต่อให้ใจเรียกร้องอยากไปอยู่ต่างจังหวัดมากแค่ไหน แต่จะกลายเป็นเรื่องยากขึ้นมาทันที หากไม่ได้มีบ้านเกิดหรือภูมิลำเนาอยู่ต่างจังหวัด เพราะต้องยอมรับกันตามตรงว่า ไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะหาบ้านหรือที่อยู่ดี ๆ ในต่างจังหวัดที่ถูกใจได้ แถมยังต้องใช้เงินจำนวนมาก จุดนี้เอง กลายเป็นกำแพงสูงที่กั้นคนเมืองเอาไว้ ทำได้ก็แต่เพียงท่องเที่ยวต่างจังหวัดเพื่อเปลี่ยนบรรยากาศเป็นครั้งคราว

สิ่งสำคัญที่คนเมืองต้องทบทวนและตอบตัวเองให้ได้ คือ เป้าหมายของการใช้ชีวิต และคิดชั่งน้ำหนักในใจเปรียบเทียบระหว่างข้อดีของชีวิตในเมืองใหญ่กับชีวิตในต่างจังหวัด เพราะในแต่ละช่วงวัยย่อมมีความต้องการแตกต่างกันไป เช่น วัยทำงานตั้งเป้าหมายให้กับการสร้างฐานะ จึงตั้งใจทำงานเพื่ออนาคตที่ดี เตรียมพร้อมอดทนสู้ฝ่าฟันทุกปัญหาและความยากลำบากในเมืองไปได้เสมอ เพราะเชื่อมั่นว่าปลายทางของความพยายาม คือความสบายที่ทำให้ใช้ชีวิตง่ายขึ้น

ต่างกับวัยบั้นปลายที่ชีวิตมีความมั่นคงมากพอแล้ว จึงหันมาสร้างเป้าหมายกับการใช้ชีวิตอย่างมีคุณภาพ โดยไม่จำเป็นต้องอดทนใช้ชีวิตในเมืองที่มีความวุ่นวายจอแจจนแทบจะหาความสงบไม่ได้ แต่ให้ความสำคัญกับการใช้ชีวิตอย่างรื่นรมย์และมีความสุขแทน

แต่การย้ายถิ่นฐานถาวรถือเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ เพราะเป็นการตัดสินใจเด็ดขาดว่าจะเปลี่ยนสิ่งแวดล้อมทั้งหมดเหมือนชีวิตเริ่มต้นนับหนึ่งใหม่อีกครั้ง ทำให้ต้องวางแผนอย่างรัดกุม โดยเฉพาะคนที่ไม่มีบ้านในต่างจังหวัดและไม่ได้มีทรัพย์สินจำนวนมาก เพราะต้องเก็บเงินเป็นจำนวนมาก ขณะที่หลายคนอาจเลือกขายบ้านในเมืองทิ้ง เพื่อนำเงินไปซื้อบ้านและที่ดินต่างจังหวัด

อีกทางเลือกหนึ่งที่น่าสนใจ ซึ่งไม่จำเป็นต้องใช้เงินก้อนใหญ่ คือ เลือกไปใช้ชีวิตในศูนย์ฟื้นฟูดูแลสุขภาพ หรือบ้านพักสำหรับผู้สูงอายุตามหัวเมืองต่างจังหวัด เช่น เชียงใหม่ น่าน นครราชสีมา ระนอง และสุราษฎร์ธานี ข้อดีคือมีเจ้าหน้าที่ช่วยดูแลความเป็นอยู่และไม่รู้สึกเหงา เพราะมีคนรุ่นราวคราวเดียวกันเป็นเพื่อนคุยและทำกิจกรรมต่าง ๆ ร่วมกัน

วิธีทำตัวเป็นหนึ่งเดียวกับสังคมใหม่

เมื่ออยู่ต่างจังหวัดทำให้ได้รับมากกว่าความสุข

หากสำรวจผลการศึกษาวิจัยที่เปรียบเทียบจิตใจของผู้คนระหว่างที่อาศัยอยู่ในเมืองใหญ่กับอาศัยอยู่ในต่างจังหวัดหรือเมืองที่มีความหนาแน่นน้อยกว่า จะพบคำตอบคล้าย ๆ กันว่า เมืองใหญ่ที่มีความเจริญมากขนาดไหน แต่ถ้ามีสภาพแวดล้อมย่ำแย่จนย้อนกลับมาทำร้ายคนอยู่ โดยเฉพาะในย่านแออัด ย่อมทำให้คนในเมืองไม่มีความสุข และเครียด ตกอยู่ในกลุ่มเสี่ยงสุขภาพจิตเสียได้มากกว่า ต่างจากคนที่อยู่ต่างจังหวัด ด้วยวิถีชีวิตที่ใกล้ชิดกับธรรมชาติ มีอิสระ และอยู่ร่วมกับคนในชุมชนด้วยความถ้อยทีถ้อยอาศัยทำให้มีความสุขและมีคุณภาพชีวิตที่ดีกว่า

พื้นที่และสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยจึงมีส่วนเปลี่ยนแปลงบุคลิกและตัวตนได้ เพราะคนที่เปลี่ยนมาใช้ชีวิตต่างจังหวัดมีแนวโน้มเป็นคนประเภท Down-to-Earth Person หรือคนติดดิน โลกแห่งความเป็นจริง มีความอ่อนน้อมถ่อมตน ไม่ถือตัว อ่อนโยนแต่ไม่อ่อนแอ และมีความสุขกับการใช้ชีวิตในท้องถิ่นที่ตัวเองเลือก ซึ่งเป็นบุคลิกเด่นของคนที่ใช้ชีวิตในพื้นที่นอกเมืองใหญ่

ในแง่หนึ่ง ความสุขของชีวิตจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อสามารถปรับตัวให้กลมกลืนและเป็นส่วนหนึ่งกับสังคมและสภาพแวดล้อมใหม่ โดยอาศัยการเปิดกว้างทางความคิดโดยไม่ด่วนตัดสินหรือมองในแง่ลบ และเปิดใจรับประสบการณ์ใหม่ที่ไม่คุ้นชิน ซึ่งมีแนวทางดังนี้

• ฝึกเป็นคนง่าย ๆ ใช้ชีวิตแบบเรียบง่าย เช่น ลองทำอาหารจากวัตถุดิบท้องถิ่น หรือปลูกผักไว้ทำอาหารกินเอง
• สร้างมนุษยสัมพันธ์ที่ดีกับคนในชุมชน เช่น ทักทายถามสารทุกข์สุกดิบเพื่อนบ้าน หรือชวนไปทำกิจกรรมในชุมชนร่วมกัน
• ลดความใจร้อนและความรีบเร่งในการใช้ชีวิต หยุดสำรวจสิ่งที่เกิดขึ้นและเป็นอยู่รอบตัว เพราะบางทีความสวยงามของสิ่งเล็ก ๆ น้อย ๆ ก็ทำให้ชีวิตมีความสุขได้

ท้ายที่สุด แม้ว่าคนเมืองจะเริ่มให้ความสนใจกับปรากฏการณ์ De-urbanization แต่การตัดสินใจว่าจะใช้ชีวิตที่ไหน อาจต้องค่อย ๆ ใช้เวลาคิดให้ถี่ถ้วน จึงไม่ใช่เรื่องแปลกหากรู้สึกว่าตัวเองยังเลือกไม่ได้ในทันที ถึงอย่างนั้น ไม่ว่าจะเลือกอยู่ในเมืองใหญ่ต่อไป หรือเลือกย้ายไปใช้ชีวิตต่างจังหวัด LIVE TO LIFE หวังให้การเลือกนั้น ทำให้คุณได้ใช้ชีวิตอย่างที่ต้องการและมีความสุข

อ้างอิง

• จิรวัฒน์ ภู่งาม, ธีรพัฒน์ เขื่อนปัญญา และธวัชชัย ยาวินัง. URBANIZATION การขยายตัวของเมืองในภูมิภาค. https://bit.ly/4fobAiD
• สำนักงานสถิติแห่งชาติ. การสำรวจการย้ายถิ่นของประชากร พ.ศ. 2566. https://bit.ly/3C3MEyl
• United Nations. The World’s Cities in 2016. https://bit.ly/48whegb
• Judith Orloff. The Power of Being an Earth Empath. https://bit.ly/48pYSxD