

อีก 10 ปี เราจะอยู่ในบ้านแบบไหน ? ส่องดีไซน์บ้านในอนาคตที่ต้องยั่งยืนและดีต่อโลก
Lifestyle / Home & Living
23 Jan 2025 - 5 mins read
Lifestyle / Home & Living
SHARE
23 Jan 2025 - 5 mins read
หากวันนี้จะซื้อบ้านสักหลัง เราคงอยากให้บ้านหลังนั้นตอบโจทย์ชีวิตในอนาคตของเราไปนาน ๆ แล้ว ‘บ้าน’ ที่ว่านั้นจะต้องเป็นแบบไหน ?
สิ่งหนึ่งที่เปลี่ยนไปแน่นอนคือ ‘สภาพอากาศ’ ของโลก บ้านในอนาคตนั้นจึงไม่ได้คำนึงถึงแค่ทำเลดี ดีไซน์สวยเท่านั้น แต่ยังต้องเป็นบ้านที่ไม่สร้างมลพิษ ประหยัดพลังงาน เป็นมิตรทั้งกับโลกและผู้อยู่อาศัย
ผลสำรวจในปี 2024 ของ Domain ตลาดอสังหาริมทรัพย์ชั้นนำของออสเตรเลียพบว่าบ้านและอสังหาริมทรัพย์ที่จัดการพลังงานอย่างมีประสิทธิภาพกำลังได้รับความสนใจมากกว่าบ้านทั่วไป และในปัจจุบันก็เริ่มมีการใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ และหลักการออกแบบที่ล้ำสมัยเข้ามาช่วยให้บ้านของเรายั่งยืนขึ้น ทั้งประหยัดพลังงาน, มีพลังงานหมุนเวียน, ไม่ปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์, ใช้วัสดุจากธรรมชาติ ฯลฯ
LIVE TO LIFE จึงขอชวนผู้อ่านไปสำรวจบ้านแบบต่าง ๆ ที่ถูกออกแบบมาเพื่อการอยู่อาศัยในอนาคตที่พวกเราจะต้องเป็นส่วนหนึ่งกับธรรมชาติ
บ้าน Huff'n'Puff
บ้านก้อนฟางในฝันของบั้นปลายชีวิต
ขอบคุณภาพจาก Passive House Plus
บ้านหลังนี้เป็นบ้านในฝันของ พิบ (Pip) และ สตีเฟน (Stephen) สองสามีภรรยาชาวออสเตรเลีย พวกเขาซื้อที่ดิน 55 เอเคอร์บริเวณเชิงเขาของเทือกเขา Strathbogie เพื่อเตรียมปลูกบ้านอยู่หลังเกษียณ โดยโจทย์สำคัญคือนอกจากจะเป็นบ้านที่อยู่ได้ตลอดชีวิต รองรับวัยชราแล้ว ตัวบ้านเองก็ต้องอยู่ร่วมกับสิ่งแวดล้อมได้อย่างดีไปตลอดอายุขัยของบ้านเองด้วย
ขอบคุณภาพจาก Passive House Plus
ทาลินา เอ็ดเวิร์ดส์ (Talina Edwards) สถาปนิกจาก Envirotecture เนรมิตบ้านในฝันของทั้งคู่ให้เป็นจริงในปี ค.ศ. 2022 บ้านชั้นเดียวที่ตั้งอยู่โดดเดี่ยวแห่งนี้ได้แรงบันดาลใจมาจากยุ้งข้าวและบ้านทรงยาวแบบดั้งเดิมของออสเตรเลียที่พบเห็นได้ตามทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์ ตัวบ้านมีกระจกรอบด้านเผยให้เห็นวิวสวย ๆ ของทุ่งหญ้าสุดลูกหูลูกตาของที่นี่
ขอบคุณภาพจาก Passive House Plus
บ้านหลังนี้ ปล่อยคาร์บอนสุทธิเป็นศูนย์ (Net-zero Carbon) ไม่พึ่งพาระบบสาธารณูปโภค (Off-grid) อีกทั้งยังสร้างขึ้นจากวัสดุชีวภาพทั้งหมด บ้านทั้งหลังใช้ระบบพึ่งพาตนเองร้อยเปอร์เซ็นต์ มีระบบพลังงานและน้ำแบบครบวงจร สามารถผลิตไฟฟ้าได้มากกว่าจำนวนที่ต้องใช้ จนได้รับการรับรองว่าเป็นบ้านประหยัดพลังงานจาก Passive House Premium
ขอบคุณภาพจาก Passive House Plus
ที่สำคัญบ้านทั้งหลังทำมาจากหญ้าฟาง ! เอ็ดเวิร์ดส์เลือกนวัตกรรมใช้ก้อนฟางสำเร็จรูป ที่ผลิตโดยบริษัท Huff ‘n’ Puff Constructions และเคลือบด้วย ปูนขาว (Lime Render) อีกชั้น ทั้งหมดเป็นวัสดุจากชีวภาพที่ได้จากอุตสาหกรรมเกษตร อีกทั้งยังเป็นฉนวนกันความร้อนได้อย่างดีเยี่ยม นอกจากนี้ยังมีการใช้ไม้เนื้อแข็งพื้นเมืองของออสเตรเลียในบริเวณต่าง ๆ ของบ้าน และอีกหลายวัสดุที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ทำให้บ้านเป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติให้ได้มากที่สุด
39S House
จากกระท่อมไม้เก่าสู่บ้านประหยัดพลังงาน
ขอบคุณภาพจาก Australian Institute of Architects
บ้านประหยัดพลังงานไม่จำเป็นต้องสร้างใหม่ 39S House ที่นี่คือกระท่อมไม้เก่าในเมืองบริสเบนที่ได้รับโจทย์ให้รีโนเวทใหม่เป็นที่อยู่อาศัยของครอบครัว โจทย์สำคัญของบ้านเก่าหลังนี้คือการแก้ไขปัญหาอากาศภายในบ้าน ไม่ให้เย็นเกินไปในฤดูหนาว ไม่ให้ร้อนเกินไปในฤดูร้อน แต่ให้รองรับได้ทุกสภาพอากาศ โดยใช้พลังงานและปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์น้อยที่สุด
ขอบคุณภาพจาก Australian Institute of Architects
สถาปนิกผู้ออกแบบคือ แอนดรูว์ นูนาน (Andrew Noonan) และทีมงาน สถาปนิกผู้รีโนเวทบ้านหลังนี้พิถีพิถันตั้งแต่การเลือกวัสดุ รวมถึงได้ใช้หลักการออกแบบที่น่าสนใจมาใช้ให้บ้านหลังนี้เป็นบ้านที่ตอบโจทย์การอยู่อาศัยในอนาคต
บ้านหลังนี้ไม่จำเป็นต้องใช้เครื่องปรับอากาศหรือเครื่องทำความร้อน เพราะปรับโครงสร้างอาคารให้กันแดดแรง ๆ ตอนบ่ายในช่วงฤดูร้อนและลดเสียงรบกวนจากถนนใหญ่ ในขณะเดียวกันทางทิศเหนือก็มีประตูฝรั่งเศสที่เปิดรับลมและแสงแดดในฤดูหนาว
ขอบคุณภาพจาก Australian Institute of Architects
การติดตั้งหน้าต่างในจุดต่าง ๆ ยังทำให้เกิด การระบายลมแบบไขว้ (Cross Ventilation) หรือการทำให้บ้านระบายอากาศได้เองโดยไม่ต้อพึ่งพาพัดลมหรืออุปกรณ์อื่น ๆ อีกด้วย ยิ่งไปกว่านั้นยังติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์บนหลังคาที่สามารถผลิตไฟฟ้าได้เพียงพอสำหรับการใช้งานของบ้านทั้งหลัง ไม่ต้องใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลในการผลิตไฟฟ้า นั่นจึงทำให้บ้านหลังนี้เป็นบ้านประหยัดพลังงานที่ทำคะแนนไป 9.8 จาก 10 ดาว จาก Nationwide House Energy Rating Scheme (NatHERS)
ขอบคุณภาพจาก Australian Institute of Architects
ด้านการเลือกวัสดุต่าง ๆ แอนดรูว์คำนึงว่าไม่ให้เกิดคาร์บอนไดออกไซด์ตลอดการใช้งาน รวมถึงการรื้อ ซ่อมแซมด้วย ที่น่าสนใจคือเขาลดสเปกกระจกจากสองชั้นเหลือชั้นเดียว เพราะเมื่อคำนวณดูดี ๆ แล้วกระจกสองชั้นกลับทำให้เกิดผลกระทบกับสิ่งแวดล้อมมากกว่าจะช่วยประหยัดพลังงาน
การเลือกอย่างพิถีพิถันนี้ทำให้บ้านหลังนี้กลายเป็นบ้านที่เป็นมิตรกับทั้งคนอยู่และสิ่งแวดล้อม ถือเป็นตัวอย่างที่ทำให้เห็นว่าแม้จะเป็นบ้านไม้เก่าแก่ แต่ก็สามารถใช้การออกแบบที่ชาญฉลาดช่วยให้เป็นบ้านแห่งยุคสมัยที่ลดการใช้พลังงานได้
Edgeland House
บ้านในหลุมของนักเขียนนิยายวิทยาศาสตร์
ขอบคุณภาพจาก Bercy Chen Studio LP
เอดจ์แลนด์ เป็นบ้านของนักเขียนนิยายวิทยาศาสตร์ชาวอเมริกัน ตั้งอยู่ในเขตอุตสาหกรรมเก่าทิ้งร้าง เมืองออสติน รัฐเท็กซัส บ้านทั้งหลังได้แรงบันดาลใจมาจาก บ้านหลุม (Pit House) ที่อยู่อาศัยเก่าแก่ของชาวอเมริกันพื้นเมือง บางมุมก็ดูคล้ายกับบ้านโพรงกระต่ายของเทเลทับบีส์
ขอบคุณภาพจาก Bercy Chen Studio LP
ด้านบนบ้านมุง หลังคาหญ้า (Green Roof) ส่วนตัวบ้านอยู่ลึกลงไปในดินราว 2 เมตรครึ่ง ราวกับพรางตัวอยู่ในเนินดิน แต่เมื่ออยู่ลึกลงไป มวลของพื้นดินจะช่วยควบคุมอุณหภูมิภายในบ้านให้คงที่อยู่เสมอ ทำให้บ้านเย็นในฤดูร้อน และอบอุ่นในฤดูหนาว ช่วยประหยัดพลังงานภายในบ้านไปได้มาก
ขอบคุณภาพจาก Bercy Chen Studio LP
ด้านบนหลังคาเต็มไปด้วยพืชพรรณพื้นเมืองและดอกไม้ป่ากว่า 40 ชนิด จาก Lady Bird Johnson Wildflower Center ช่วยฟื้นฟูและสร้างระบบนิเวศที่สมบูรณ์ให้กับบริเวณบ้าน หากนั่งพักผ่อนที่ลานหน้าบ้านเราก็จะได้เห็นนกฮัมมิงเบิร์ดร้องเพลง มดงานเดินต่อแถวเป็นแนวยาว หรือผีเสื้อบินว่อน เป็นบ้านที่ทำให้เห็นว่าเราสามารถอยู่ร่วมกับธรรมชาติได้อย่างกลมกลืน
Holmberg House
โอเอซิสใจกลางกรุงบัวโนสไอเรส
ขอบคุณภาพจาก Arch Daily
บ้านเดี่ยวใจกลางกรุงบัวโนสไอเรสแห่งนี้เป็นเหมือนโอเอซิสที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยพืชและสัตว์ตัวเล็ก ๆ มองด้านนอกจะเห็นว่ามีพันธุ์ไม้หลากหลายชนิดเติบโตในแนวตั้ง เป็นที่อยู่อาศัยของนก ผีเสื้อ และแมลงต่าง ๆ แต่หากมองเข้าไปใกล้ ๆ จะเห็นว่าระแนงที่มีพืชเกาะอยู่นั้นคือท่อน้ำที่มีระบบไหลเวียนน้ำขนาดใหญ่ของบ้านทั้งหลัง
ขอบคุณภาพจาก Arch Daily
ระบบไหลเวียนน้ำร้อนและน้ำเย็นจะทำหน้าที่ปรับอุณหภูมิบ้านตามฤดูกาล บ่อน้ำเย็นจะอยู่ข้างล่างสร้างความชุ่มชื้นให้กับตัวบ้าน ส่วนบ่อน้ำร้อนจะอยู่ด้านบนอาคารได้รับพลังงานจากแผงโซลาร์เซลล์ ในฤดูหนาวบ้านจะอบอุ่นเพราะบ่อน้ำร้อนจะสร้าง ‘ชั้นความร้อน’ (Hot Mattress) ขึ้นมาเพื่อกักเก็บความร้อนและช่วยประหยัดพลังงานอีกด้วย
ขอบคุณภาพจาก Arch Daily
นอกจากระบบไหลเวียนน้ำที่ชาญฉลาดแล้ว บ้านหลังนี้ยังไม่ได้กั้นห้องอย่างจริงจัง ไม่ว่าจะเป็นห้องนั่งเล่น ห้องนอน ห้องอาหาร ก็สามารถระบายอากาศได้อย่างโปร่งโล่งสบาย พลังงานทั้งหมดของบ้านมาจากแผงโซลาร์เซลล์ด้านบนดาดฟ้า สามารถผลิตพลังงานได้มากพอสำหรับการใช้งาน แม้จะเป็นบ้านเดี่ยวใจกลางเมืองแต่ก็ออกแบบให้เป็นส่วนหนึ่งกับธรรมชาติได้ไม่ยาก
‘บ้านดิน’ จากดินเหนียว
วัสดุธรรมชาติที่หาได้ในท้องถิ่นประเทศไทย
ขอบคุณภาพจาก Natural Talk
บ้านอีกแบบที่จะช่วยลดการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์คือบ้านที่ ‘เลือกวัสดุจากธรรมชาติ’ เพราะทั้งขั้นตอนการก่อสร้าง คงอยู่ แก้ไข ไปจนถึงการรื้อถอนจะไม่ทำให้เกิดมลพิษกับสิ่งแวดล้อม ซึ่งจากผลสำรวจเผยว่าในอุตสาหกรรมก่อสร้างด้วยวัสดุสมัยใหม่อย่าง ‘คอนกรีต’ นั้นปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์สูงถึง 7 เปอร์เซ็นต์ซึ่งมากกว่าอุตสาหกรรมการบินเสียอีก การเลือกวัสดุชีวภาพจากธรรมชาติจึงเป็นสิ่งจำเป็น
นอกจากบ้านฟางที่ออสเตรเลียแล้ว ประเทศไทยเราเองก็ยังมี ‘บ้านดิน’ ซึ่งทำจากดินเหนียวที่เป็นฉนวนกันความร้อนอย่างดีจากธรรมชาติ อีกทั้งเป็นวัสดุที่ปลอดภัยกับสิ่งแวดล้อมอีกด้วย ไม่ว่าจะในฤดูไหนบ้านดินก็จะมีอุณหภูมิที่คงที่ ผนังดินสามารถดูดซับความร้อนในเวลากลางวันและทำให้บ้านอบอุ่นในเวลากลางคืน ผู้อยู่อาศัยจึงรู้สึกอบอุ่นและสบายอยู่เสมอ ทำให้ไม่จำเป็นต้องใช้เครื่องปรับอากาศหรือพัดลมในแต่ละวัน ประหยัดพลังงานไปได้อีกมาก
ขอบคุณภาพจาก Natural Talk
โครงสร้างของดินยังมีความยืดหยุ่นอย่างมาก หากต้องการต่อเติมห้องหับก็สามารถทำได้อย่างง่ายดาย อีกทั้งกระบวนการต่อเติม รื้อถอนยังปลอดขยะและไม่ปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์อีกด้วย ปัจจุบันบ้านดินมีดีไซน์สวย ๆ ที่เข้ากับยุคสมัย เชื่อว่าเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ใช้ต้นทุนไม่มาก สำหรับใครที่อยากมีบ้านสักหลังที่หาวัสดุได้ในท้องถิ่น และเป็นบ้านที่ตอบโจทย์โลกใบนี้ด้วย
บ้านในอีก 10 ปีอาจไม่ใช่บ้านสุดล้ำที่มีอุปกรณ์ไฮเทคหรือสร้างอยู่ในอวกาศ แต่กลับเป็นบ้านสวย แสนเรียบง่ายที่มีฟังก์ชันอันชาญฉลาด ตอบโจทย์ชีวิตของผู้คนที่ต้องเป็นส่วนหนึ่งกับโลกให้มากขึ้น
อ้างอิง
- Paul Matthew. 39S House by Andrew Noonan Architect. https://bit.ly/4a4rihs
- Christina Karras. A Sustainable Strawbale Home With Panoramic Country Views. https://bit.ly/4a7f9Iy
- Jill Nielsen. Green Dreams: 7 Stunning Examples of Sustainable and Eco-Friendly Homes Around the World. https://bit.ly/403hLT6
- Bercy Chen Studio. Edgeland House. https://bit.ly/4a28hfD
- Isabelle Gerretsen. The ancient material that cools homes. https://bit.ly/3Png0er