‘ครอบครัวของฉัน’ เป็นแบบไหน ? รู้จักครอบครัว 7 แบบผ่านหนัง ‘ดิสนีย์’ 7 เรื่อง

ครอบครัวของคุณเป็นแบบไหน ?  

เมื่อกล่าวถึงคำว่า ‘ครอบครัว’ เราอาจนึกถึงภาพของพ่อ แม่ ลูก แต่ความเป็นจริงแล้วครอบครัวในโลกนี้มีหลายแบบ  

บางบ้านอาศัยอยู่กันเป็นครอบครัวใหญ่ มีปู่ ย่า ตา ยาย พร้อมหน้า บางครอบครัวถึงแม้ว่ามีเพียงสองคนสามี-ภรรยาก็อบอุ่น หรือแม้แต่คนแปลกหน้าที่มาอยู่ด้วยกัน คอยช่วยเหลือกัน เราก็สามารถนิยามความสัมพันธ์นั้นว่าเป็น ‘ครอบครัว’ ได้เช่นกัน  

LIVE TO LIFE พาไปรู้จักกับครอบครัว 7 แบบ ผ่านภาพยนตร์แอนิเมชันในจักรวาลดิสนีย์ทั้งหมด 7 เรื่อง ที่จะทำให้เห็นว่าครอบครัวบนโลกนี้มีหลากหลาย และไม่ว่า ‘ครอบครัวของฉัน’ จะเป็นแบบไหน เราก็สามารถเป็นครอบครัวที่อบอุ่นได้ 

The Incredibles 

ครอบครัวเดี่ยว (Nuclear Family) 

ภาพจากภาพยนตร์เรื่อง The Incredibles (2004) 

ครอบครัวเดี่ยว คือ ภาพของครอบครัวในอุดมคติที่เรามักเห็นผ่านสื่อต่าง ๆ ประกอบด้วย พ่อ แม่ และลูก ซึ่งลูกอาจเกิดจากพ่อแม่ หรือเป็นลูกที่รับอุปการะก็ได้ ครอบครัวเดี่ยวมักจะไม่ได้อาศัยอยู่ร่วมกับปู่ ย่า ตา ยาย พ่อและแม่จะช่วยกันเลี้ยงลูกเพียงลำพัง ไม่พึ่งพาญาติผู้ใหญ่  

ครอบครัวซูเปอร์ฮีโร่จาก The Incredibles เป็นครอบครัวเดี่ยวที่มีสมาชิกทั้งหมด 5 คน คือ บ๊อบ-พ่อ, เฮเลน-แม่, ไวโอเลต-พี่คนโต, แดช-น้องชายคนกลาง และแจ็คแจ็ค- น้องคนสุดท้อง แม้แต่ละคนจะมีพลังวิเศษ แต่ในวันธรรมดา พวกเขาก็เหมือนครอบครัวทั่วไป บางครั้งสองสามีและภรรยาก็ไม่ลงรอยกัน บางครั้งพ่อแม่ก็ไม่เข้าใจลูก บางครั้งพี่น้องก็ทะเลาะกันเอง แต่ไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้น ทุกคนก็สามารถปรับความเข้าใจกัน และรวมพลังเอาชนะเหล่าวายร้ายได้ ที่สำคัญบ๊อบและเฮเลนจะเป็นหัวเรือหลักในการประคับประคองความสัมพันธ์ของครอบครัว และเป็นพื้นที่ปลอดภัยสำหรับลูก ๆ เสมอ  

Coco 

ครอบครัวขยาย (Extended Family) 

ภาพจากภาพยตร์เรื่อง Coco (2017) 

‘ครอบครัวริเวร่า’ เป็นครอบครัวใหญ่ที่มีคนหลายรุ่นอาศัยอยู่ในชายคาเดียวกัน อายุมากสุด คือ มาม่าโคโค่ ซึ่งเป็นย่าทวด ตามด้วยรุ่นคุณย่า รุ่นพ่อ แม่ และลูก ๆ หลาน ๆ  

ทุกคนในบ้านต่างช่วยงานในกิจการผลิตรองเท้าของครอบครัว แต่ ‘มิเกล’ หลานคนสุดท้องกลับอยากเป็นนักดนตรี ทำให้ครอบครัวพยายามโน้มน้าวให้เขาเลิกเล่นดนตรีและหันมาช่วยกิจการของที่บ้าน  

บ้านริเวร่านับเป็นครอบครัวขยาย เพราะมีคน 3 รุ่นขึ้นไปอาศัยอยู่ใต้ชายคาเดียวกัน ครอบครัวลักษณะนี้อาจประกอบขึ้นจากครอบครัวเดี่ยวตั้งแต่ 2 ครอบครัวขึ้นไปมาอยู่ร่วมกัน ทำให้ภายในบ้านมีสมาชิกหลายคน ครอบครัวขยายมักจะช่วยเหลือกันเสมอ เช่น ช่วยกันดูแลเด็ก ๆ ดูแลผู้สูงอายุ หลาย ๆ บ้านมักจะช่วยกันบริหารกิจการครอบครัว เช่นเดียวกับบ้านริเวร่า 

Finding Nemo 

ครอบครัวเลี้ยงเดี่ยว (Single Parent Family) 

ภาพจากภาพนยนตร์เรื่อง Finding Nemo (2003) 

ครอบครัวเลี้ยงเดี่ยวคือครอบครัวที่มีผู้ปกครองเพียงคนเดียว อาศัยอยู่กับลูก ๆ การเลี้ยงลูกเพียงคนเดียวอาจเกิดจากการหย่าร้าง สูญเสียคู่ชีวิต หรือคนโสดที่รับอุปการะเด็ก ปัจจุบันเมื่ออัตราการหย่าร้างมีแนวโน้มสูงขึ้นในหลายประเทศทั่วโลก จึงส่งผลให้ครอบครัวเลี้ยงเดี่ยวเพิ่มขึ้นตามไปด้วย 

ครอบครัวเลี้ยงเดี่ยวมักจะสนิทสนมกันเป็นพิเศษ แต่บางครั้งการเลี้ยงลูกคนเดียวก็เป็นเรื่องยากสำหรับเด็กและผู้ปกครอง บางบ้านต้องแบกรับทั้งเรื่องค่าใช้จ่ายเพียงลำพัง ทำให้แทบไม่มีเวลาอยู่กับลูก ๆ แต่หากสามารถบริหารทั้งเรื่องค่าใช้จ่ายในบ้านและเวลาได้เป็นอย่างดี ก็สามารถสร้างความสัมพันธ์อันดีในครอบครัวได้ 

‘มาร์ลิน’ จากเรื่อง Finding Nemo เป็นปลาการ์ตูนพ่อเลี้ยงเดี่ยว เขาสูญเสียภรรยาผู้เป็นที่รักไปพร้อมกับไข่ของลูก ๆ เกือบทั้งฝูง เหลือเพียง ‘นีโม่’ ลูกชายตัวน้อยที่ร่างกายไม่ค่อยสมบูรณ์ เมื่อต้องเลี้ยงลูกเพียงลำพัง อีกทั้งยังคงหวาดกลัวมหาสมุทรแสนอันตราย มาร์ลินจึงเป็นห่วงนีโม่มากเกินไป จนทำให้ลูกอึดอัด และเป็นต้นเหตุของเรื่องราววุ่นวายทั้งหมด หลังจากที่ทั้งสองได้กลับมาพบกัน มาร์ลินก็ได้เรียนรู้ที่จะเลี้ยงนีโม่อย่างเข้าใจมากขึ้น 

Up 

ครอบครัวที่ไม่มีลูก (Childless Family) 

ภาพจากภาพนยนตร์เรื่อง Up (2009) 

คาร์ลและเอลลีเป็นเพื่อนกันมาตั้งแต่เด็กและตัดสินใจแต่งงานใช้ชีวิตคู่ร่วมกัน แรกเริ่มทั้งสองอยากมีลูกเช่นเดียวกับคู่รักทั่วไป ทว่าเอลลีประสบกับภาวะมีบุตรยาก ทำให้ทั้งสองตัดใจจากการมีลูกและค้นพบเป้าหมายชีวิตใหม่ เอลลีฝันมาเสมอว่าเธออยากไปใช้ชีวิตที่น้ำตกสรวงสวรรค์ในทวีปอเมริกาใต้ ทั้งคู่จึงช่วยกันเก็บหอมรอมริบเพื่อที่จะไปที่นั่นให้ได้ แม้ว่าจะไม่มีลูก แต่ครอบครัวนี้ก็สมบูรณ์และมีความสุขด้วยความรักและความฝันที่ทั้งคู่มีร่วมกัน 

ครอบครัวที่ไม่มีลูกส่วนใหญ่มักจะมีเงินเหลือใช้เพื่อทำตามเป้าหมายของคู่ชีวิต สามารถออกไปผจญภัยและมีอิสระเสรี แม้อาจทำให้รู้สึกเหงาที่ไม่มีเด็ก ๆ แต่ทั้งคู่ก็สามารถเติมเต็มเป้าหมายชีวิตในด้านอื่น ๆ ได้ เช่นเดียวกับคาร์ลและเอลลี 

Cinderella 

ครอบครัวผสม (Step Family) 

ภาพจากภาพนยนตร์เรื่อง Cinderella (1950) 

ครอบครัวผสมคือครอบครัวเดี่ยวสองครอบครัวมารวมกัน อาจมาในรูปแบบของครอบครัวพ่อเลี้ยงเดี่ยว แม่เลี้ยงเดี่ยวที่มาแต่งงานกัน หรือครอบครัวเลี้ยงเดี่ยวที่มีลูกติดแล้วไปแต่งงานกับคู่ชีวิตคนใหม่ ทำให้สมาชิกในบ้านมีทั้งคนที่สายเลือดเดียวกันและต่างสายเลือด 

เช่นเดียวกับครอบครัวของ ซินเดอเรลล่า หลังจากที่แม่ของเธอจากไป พ่อก็แต่งงานใหม่กับเลดี้เทรเมน ซึ่งมีลูกติด 2 คน กลายเป็นครอบครัวผสมที่มีสมาชิกเพิ่มขึ้น แต่หายนะก็เกิดขึ้นเมื่อพ่อของเอลล่าเสียชีวิต ทำให้แม่เลี้ยงใจร้ายและสองพี่สาวคอยกลั่นแกล้งเธอตลอดเวลา  

ครอบครัวเดี่ยวที่เปลี่ยนมาเป็นครอบครัวผสมต่างก็ต้องปรับตัวและสื่อสารกันให้มากขึ้น บางครั้งอาจเป็นเรื่องยาก เนื่องจากแต่ละบ้านต่างมีวิธีเลี้ยงลูกที่ต่างกัน แต่หากจูนกันติดแล้ว ก็จะเห็นได้ว่าสมาชิกทุกคนสามารถรักกันแน่นแฟ้นได้ราวกับสายเลือดเดียวกัน ตรงกันข้ามกับบ้านของซินเดอเรลล่า ที่แม่เลี้ยงกับพี่สาวใจร้ายไม่เคยฟังเธอเลยสักครั้ง จึงทำให้ความสัมพันธ์ในครอบครัวนี้ไม่สู้ดีนัก  

The Big Bad Wolf 

ครอบครัวข้ามรุ่น (Grandparent Family) 

ภาพจากภาพนยนตร์เรื่อง The Big Bad Wolf (1934) 

หลาย ๆ บ้านมีเพียงผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่กับหลานเพียงลำพัง โดยไม่มีพ่อแม่อยู่ด้วย เรียกว่าครอบครัวข้ามรุ่น มีหลายสาเหตุที่ทำให้เกิดครอบครัวลักษณะนี้ เช่น พ่อแม่เด็กต้องทำงานต่างถิ่น, เสียชีวิต, ติดยาเสพติด, ถูกคุมขัง ฯลฯ จากผลสำรวจพบว่า ในปี พ.ศ. 2530-2556 ประเทศไทยมีครอบครัวข้ามรุ่นเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่า และยังคงมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในปัจจุบัน  

ครอบครัวข้ามรุ่นทำให้รุ่นปู่ย่าตายายกับรุ่นหลานสนิทกันมากขึ้น เพราะคุณย่าเคยมีลูกและเลี้ยงลูกมาก่อน จึงมีประสบการณ์ในการเลี้ยงหลาน ๆ เป็นอย่างดี แต่ในขณะเดียวกัน ร่างกายที่ค่อย ๆ โรยราและกำลังทรัพย์ที่ไม่เพียงพอก็อาจส่งผลต่อการเลี้ยงดูเด็ก ๆ ได้  

The Big Bad Wolf หรือที่รู้จักกันในนาม ‘หนูน้อยหมวกแดง’ เป็นเรื่องราวเพียงหนึ่งเดียวของจักรวาลดิสนีย์ที่ปรากฏให้เห็นครอบครัวข้ามรุ่นที่ชัดเจนที่สุด เนื่องจากเป็นบ้านที่หลานอาศัยอยู่กับคุณยายตามลำพังในกระท่อมกลางป่า ทำให้เห็นว่าเมื่อผู้สูงอายุเจอภัยอันตราย อาจไม่มีแรงกำลังที่จะต่อสู้ศัตรูเพื่อปกป้องหลานได้อย่างทันท่วงที แต่โชคยังดีที่เรื่องราวนี้จบลงด้วยดีด้วยความเฉลียวฉลาดของหนูน้อยหมวกแดง   

The Jungle Book 

ครอบครัวที่เลือกเอง (Chosen Family) 

ภาพจากภาพนยนตร์เรื่อง The Jungle Book (1967) 

บางครั้ง ‘บ้าน’ ก็ไม่ใช่เซฟโซน ทำให้หลาย ๆ คนเลือกที่จะสร้างครอบครัวที่เลือกเอง ครอบครัวลักษณะนี้คือครอบครัวที่มีสมาชิกตั้งแต่ 2 คนขึ้นไปมาอาศัยอยู่ร่วมกัน เป็นเพียงคนที่รักและหวังดีต่อกัน มาสร้างความสัมพันธ์เป็นครอบครัวที่อบอุ่น โดยไม่ได้มีความเกี่ยวพันกันทางสายเลือด เช่น ครอบครัวที่รับอุปการะเด็ก ๆ มาเลี้ยง, เพื่อนสนิทที่คอยช่วยเหลือเกื้อกูลกันและอยู่อาศัยด้วยกัน ฯลฯ 

เมาคลี เป็นมนุษย์ที่อาศัยอยู่กับฝูงหมาป่า เมาคลีเติบโตในป่าและมีสัตว์ป่ามากมายที่คอยช่วยเหลือเขา แรกเริ่ม บากีรา เสือดำเป็นคนพบเขาและคอยสั่งสอนเขาให้ใช้ชีวิตในป่าเยี่ยงสัตว์ป่าผู้แข็งแกร่ง ต่อมาบากีราก็พาเมาคลีไปอยูกับคู่หมาป่า อาคีล่า และ รัคชาร์ นอกจากนี้เมาคลียังมีเพื่อนเป็นหมีชื่อ บาลู ผู้คอยสนับสนุนเขาอยู่เสมอ จะเห็นได้ว่าแม้จะต่างสายพันธุ์ ต่างสายเลือด แต่พวกเขาก็เป็นครอบครัวที่รักและคอยช่วยเหลือกันเสมอในป่าที่เป็นเหมือนบ้านแห่งนี้ 

อ้างอิง 

• Andrea Brant. BrantSix Family Types And Their Unique Dynamics. https://bit.ly/3WJ0EWt 
• กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว. นิยามและประเภทครอบครัว. https://bit.ly/4c2u5Xz 
• กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว. แผนปฏิบัติการด้านครอบครัว พ.ศ. 2566 - 2570. https://bit.ly/3LWXGHH